Archief van
Maand: maart 2019

Exoplaneten, de laatste ontwikkelingen

Exoplaneten, de laatste ontwikkelingen

Op woensdag 15 mei zal drs. Jos Loonen een lezing geven bij Galaxis met als titel “exoplaneten, de laatste ontwikkelingen“.

De afgelopen 25 jaar zijn planeten bij andere sterren binnen de grenzen van onze waarneming gekomen. Het is een bijzonder ontdekkingsverhaal uit de zeer recente astronomische geschiedenis. Aanvankelijk waren de gevonden planeten bij andere sterren erg groot en afwijkend t.o.v. onze zonnestelsel. Maar met steeds geavanceerdere waarnemingsmiddelen en met ruimtemissies als Kepler zijn ook exoplaneten die lijken op de aarde voorzichtig in beeld gekomen. In de lezing komen de gebruikte technieken, de geboekte resultaten en de verwachtingen voor de nabije toekomst aan de orde.

Jos Loonen is in 1972 afgestudeerd als sterrenkundige in Utrecht. Hoewel hij sindsdien – tot zijn pensionering – werkzaam was buiten het astronomische vakgebied (in onderwijs en uitgeverij), bleef hij actief in de popularisering van de sterrenkunde, in cursussen en lezingen en in bijdragen aan de jaarlijkse Sterrengids van de stichting De Koepel.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.

De planetaire allure van Pluto

De planetaire allure van Pluto

In april zou planeetonderzoeker en geomorfoloog dr. Sebastiaan de Vet een lezing geven over Pluto, maar die kon door persoonlijke omstandigheden toen helaas niet doorgaan. De lezing is nu verplaatst naar woensdag 19 juni.

Het bezoek van de ruimtesonde New Horizons aan dwergplaneet Pluto was het langverwachte hoogtepunt voor het planeetonderzoek in 2015. En Pluto stelde niet teleur. De ambassadeur van de derde zone van het zonnestelsel bleek een onverwacht fascinerend oppervlak te hebben. In de lezing volgen we de opmaat naar het unieke bezoek van New Horizons aan Pluto en komen de belangrijkste ontdekkingen die de missie deed aan bod. In het verhaal is een speciale rol weggelegd voor het verbluffende landschap van Pluto, dat een uniek perspectief geeft op de ontwikkeling van de ijsdwerg.

Dr. Sebastiaan de Vet onderzocht hoe je kennis van het aardse landschap en gesteenten kunt gebruiken om de ontwikkeling van andere planeten te begrijpen. Op basis van zijn passie en fascinatie voor dit werk schreef hij er het boek Praktisch planeetonderzoek voor de zaterdagochtend (2016) over. Momenteel zet hij zijn planetaire werk voort in het meteorietonderzoek bij Naturalis, en daarnaast is hij actief op de Utrechtse sterrenwacht Sonnenborgh. Sinds 2018 is hij voorzitter van de KNVWS en secretaris van de landelijke Werkgroep Meteoren.

De lezing vindt plaats in Sociaal Cultureel centrum “De Biechten“, Vincent van Goghlaan 1, 5246 GA Hintham (gemeente ‘s-Hertogenbosch). Lezingen beginnen om 20:00 en eindigen meestal rond 22:15. De entree volwassenen is €7,50 en voor jongeren tot 16 jaar €3,00.

Zonneactiviteit: van Galilei tot ruimteweer

Zonneactiviteit: van Galilei tot ruimteweer

Op woensdag 20 maart zal Prof. Dr. Rob Rutten een lezing geven met als titel “Zonneactiviteit: van Galilei tot ruimteweer”.

Met de ontdekking van zonnevlekken door Galilei begon de astrofysica: de natuurkunde van objecten elders in het heelal. Het is opmerkelijk hoeveel we sindsdien van de zon te weten zijn gekomen. We weten meer van haar inwendige dan van het binnenste van onze eigen aarde, we begrijpen veel verschijnselen op het zonsoppervlak, en we weten precies hoe het zonlicht daar ontsnapt. De laatste jaren is er ook grote vooruitgang in het begrip van de ijle zonneatmosfeer dankzij nieuwe telescopen op aarde en in de ruimte en de de komst van numerieke simulaties in supercomputers.

Echter, de grootschalige zonneverschijnselen die met magnetisme te maken hebben – inclusief vlekken, filamenten, vlammen, coronale explosies – blijven ons voor grote raadsels stellen. Met name de aard en werking van de inwendige dynamo die het zonnemagnetisme regelt en daarmee ook de activiteitscyclus en het ruimteweer nabij ons planeetje blijven onbegrepen.

De lezing zal beginnen met een overzicht van het aanzien en de structuur van de zon en vervolgen met een “movie hour” potpourri van de activiteitsverschijnselen. De onderzoekstechnieken en de reeds verkregen inzichten komen tussendoor aan de orde.

Prof. Dr. Rob Rutten was ruim veertig jaar zonnefysicus in Utrecht. Ook was hij deeltijdhoogleraar in Oslo en komt daar nog geregeld. Hij is expert in hoe het licht van de zon ontsnapt en hoe de spectraallijnen in dat licht dienen als meetinstrument. Hij was nauw betrokken bij de waarnemingen met de Dutch Open Telescope op La Palma en onderzoekt momenteel de structuur van de zonnechromosfeer.

Spring naar toolbar